Autor: David Whineray
Me pak fjalë, ekzistojnë pesë skenarë të gjerë për atë se ku mund të përfundojnë negociatat e “Brexit-it” këtë muaj. Disa kanë më shumë të ngjarë se të tjerët, por që nga sot të gjithë janë aktualisht të mundshëm. Këtu ato janë – së bashku me argumentet që zakonisht jepen në mbështetje të secilit skenar që realizohet:
SKENARI 1: ARRIHET MARRËVESHJE PAS PROPOZIMEVE TË BM-SË
Argumenti i bërë në mbështetje të këtij skenari është se BE-ja, përfshirë Irlandën (e cila do të ndikohet më shumë nga “Brexit-i” duke pasur parasysh kufirin e saj tokësor me Britaninë e Madhe), dëshiron të shmangë kostot e një marrëveshjeje alternative pa marrëveshje Brexit, dhe kështu do të tregojë fleksibilitet i ri.
Argumenti i dhënë kundër këtij skenari është se konsideratat rreth procesit të paqes irlandeze dhe integritetit të tregut të vetëm të BE-së nënkupton se BE-ja nuk ka fleksibilitet për të ecur shumë drejt BM-së.
SKENARI 2: ARRIHET MARRËVESHJE PASI QË BM-JA TREGON FLEKSIBILITET
Skenari i dytë është që Mbretëria e Bashkuar dhe BE-ja të bien dakord për një marrëveshje pasi Mbretëria e Bashkuar tregon një fleksibilitet të ri në pozicionin e saj.
Argumenti i bërë në mbështetje të këtij skenari është se — nëse pozicioni i BE-së është i vendosur — Mbretëria e Bashkuar do të bëjë kompromis, sepse nuk dëshiron të paguajë shpenzimet e një daljeje pa marrëveshje ose të zgjasë procesin e “divorcit” të nenit 50.
Argumenti i dhënë kundër këtij skenari është se Mbretëria e Bashkuar më parë e ka bërë të qartë kundërshtimin e saj me dispozitat doganore “prapa” në marrëveshjen aktuale të tërheqjes dhe për çdo marrëveshje që do të dëmtonte integritetin ekonomik të BM-së.
SKENARI 3: BREXIT PA MARRËVESHJE
Skenari i tretë është që BE-ja dhe Britania e Madhe nuk mund të arrijnë një marrëveshje dhe kështu që Mbretëria e Bashkuar largohet në fund të tetorit pa marrëveshje.
Argumenti i bërë në mbështetje të këtij skenari është se qeveria e Mbretërisë së Bashkuar është zotuar të largohet nga BE-ja në fund të tetorit dhe kështu, nëse një marrëveshje nuk arrihet, ajo do të largohet pa marrëveshje.
Argumenti i dhënë kundër këtij skenari është se parlamenti britanik ka miratuar një ligj (“Aktin e Ben-it”), i cili kërkon që qeveria e Mbretërisë së Bashkuar të vazhdojë negociatat me BE-në – duke zgjeruar nenin 50 – nëse nuk arrihet një marrëveshje këtë muaj, duke bërë të paligjshme Brexit-in pa marrëveshje.
SKENARI 4: BM-JA KËRKON ZGJERIM TË NENIT 50, POR BE-JA REFUZON
Skenari i katërt është që Mbretëria e Bashkuar dhe BE-ja nuk arrijnë marrëveshje, dhe Akti i Benn do të thotë që Mbretëria e Bashkuar i kërkon BE-së një zgjerim të nenit 50, por BE-ja refuzon.
Argumenti i bërë në mbështetje të këtij skenari është që – me një zgjerim që duhet të pajtohet nga të gjithë njëzet e shtatë vendet anëtare të BE-së – një ose më shumë bllokojnë marrëveshjen, sepse ata duan të sjellin procesin e tërheqjes në mbyllje dhe të parandalojnë Brexit-in të ndikojë në biznesintjetër të BE-së.
Argumenti kundër këtij skenari është që BE-ja do të pëlqente në mënyrë ideale një marrëveshje dhe nuk do të këmbëngulë për asnjë marrëveshje kundër dëshirave të Britanisë së Madhe, e cila do ta bënte Brukselin përgjegjës për çdo kosto të një marrëveshje pa marrëveshje Brexit-i.
SKENARI 5: NENI 50 ZGJEROHET
Skenari i fundit është që BE-ja pajtohet me një kërkesë të Mbretërisë së Bashkuar për një zgjerim (të nenit). Mbretëria e Bashkuar dhe BE-ja do të duhet të bien dakord për kohëzgjatjen e zgjerimit. Kjo ndoshta do të ishte e shkurtër – për shembull, për fillimin e vitit 2020 – ose më gjatë – për shembull, në mesin e fundvitit 2020.
Argumenti i bërë në mbështetje të këtij skenari është që BE-ja ka treguar hapje për një zgjatje të mëtejshme për të shmangur një Brexit pa marrëveshje, veçanërisht nëse zgjerimi ka lejuar kohë për një ndryshim në dinamikën aktuale të negociatave. Është spekuluar gjerësisht në mediat në Mbretërinë e Bashkuar se një kërkesë për të zgjeruar nenin 50 mund të shkaktonte zgjedhje të përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar.
Argumenti i dhënë kundër këtij skenari është se qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka qenë e qartë se do të largohet nga BE-ja në fund të tetorit.
Burimi: Carnegiendowment
Përktheu: Arsim Jonuzi, 17 tetor 2019
